Zwolle, hoofdstad van Overijssel - de tuin van Nederland - kent het stadsdeel Zwolle Zuid, dat ligt tussen de historische binnenstad en de rivier de IJssel. De wijk Oldenelerbroek wordt in belangrijke mate bepaald door de prachtige ligging aan de blijvend groene stadsrand langs de IJssel, m.n. de westelijke rand langs de uiterwaarden.

Vanuit het landschap - de dijk - ontstaat een boeiend beeld van gebouwde elementen in een groene stadsrand. Langs een brede sloot, die de grens vormt met de wijk, staan zeven gebouwtjes. "Kleine woongebouwen als bakens in het landschap", die de sfeer oproepen van ouderwetse molens en steenfabrieken alsof ze er altijd gestaan hebben en omgebouwd zijn tot woning, met woonstraten die uitzicht hebben op het landschap.

 

 

Perfect randwerking

Als bakens langs de rand van Zwolle Zuid heeft Liesbeth van der Pol hier een rij torentjes met basaltachtig basement (steunberen van gekapte beton) en houten bovenbouw neergezet. De woningblokjes hebben hoge smalle woningen die zich vooral in het hoge, ronde toren-uiteinde ingenieus omhoogwerken. Alle woningen hebben de voordeur op de begane grond. Kenmerkend voor het werk van Liesbeth van der Pol is de sterke autonome vorm van het woonblok, dat op ee creatieve manier wordt ingevuld met woningen. Materiaalgebruik, kleur en detaillering dragen aan de abstractie van de hoofdvorm bij. Zo zijn de voordeuren van de woningen en de deuren van de bergingen identiek uitgevoerd en tot een rij samengevoegd. Dat maakt erg nieuwsgierig naar de ontsluitingen. De onderste lagen van de woningen zijn uitgevoerd in gietbouw, de bovenbouw is in houtskeletbouw gemaakt. In het stedenbouwkundig plan waren vier, wat dikkere bouwvolumes voorzien, ongeveer zoals het wat ongelukkige voorbeeld op de kop bij de IJssel. Maar de keuze voor zeven slankere torens heeft de randwerking aanmerkelijk vergroot. de torentjes maken deel uit van een groter project, waarin ook laagbouwwoningen van verschillende typen zijn gebouwd.

(bron: Architectuurgids Zwolle van 1900 tot nu, drs, Dorine van Hoogstraten en redactiecommissie Zwolle Architectuur Platform, Waanders Uitgevers te Zwolle, 2005)

Een nieuwe eenheid

Het landschap langs de IJssel wordt gekarakteriseerd door kleine utilitaire bouwwerken, dikwijls steenfabrieken, en gedomineerd door de dijk. Oldenelerbroek is een nieuwbouwwijk aan de rand van Zwolle, waar de bebouwing overgaat in het rivierenlandschap. Om de omgeving te markeren zijn de laatste woningen aan de rand als kleine bakens uitgevoerd.

Zeven bakens op een rij vormen samen en nieuwe eenheid die de schaal van de stadsrand in relatie brengt met het landschap. Vanaf de dijk, vanuit de aangrenzende straten en langs het wandelpad aan het water wordt de serie gebouwen telkens anders ervaren. De individuele woningen zijn niet afleesbaar aan de buitenzijde. Het karakter van de woongebouwen wordt gevormd door de samensmelting van de woningen.

In elk gebouw zitten vier woningen: twee grondgebonden woningen in het lijf van het gebouw en twee woningen boven elkaar in de ronde kop. Alle onderwoningen hebben een grote tuin, de bovenwoning heeft een ronde woonkamer. Het dak is uitgevoerd met een hoog hekwerk rondom waardoor het mogelijk is een dakkamer met dakterras toe te voegen zonder aanpassngen van het beeld.

De uitdrukking van de gebouwtjes is ontleend aan industriële architectuur. Het grotendeels houten gebouw rust op een stalen ring die wordt ondersteund door betonnen poten. Het houten frame is beneden gevuld met rabatdelen en aan de bovenzijde opengewerkt. De poten zijn van prefab beton waarin een grof reliëf is aangebracht. Alle ramen en deuren zijn ingepast in de frames en de poten.

(bron: Liesbeth van der Pol, NAi Uitgevers, 2002)